ฐานพระสยม : นครศรีธรรมราช

     ฐานพระสยมเมืองนครศรีธรรมราช เป็นโบราณสถานตั้งอยู่ที่ถนนหลังวัดพระมหาธาตุ อยู่ระหว่างถนนท่าชีและวัดสวนป่าน

     เทวสถานแห่งนี้อยู่ในสภาพที่ทรุดโทรมมาก ขณะนี้เหลือเฉพาะฐาน คงจะมีการบูรณะกันสืบมาหลายครั้ง ครั้งสุดท้ายคงบูรณะเป็นอาคารที่มีฐานก่ออิฐถือปูนหลังคาเป็นเครื่องไม้และได้พังทลายไป ในปัจจุบันจึงยังคงปรากฏอยู่เพียงฐานของอาคารเท่านั้น

     ฐานของเทวสถานแห่งนี้เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า โดยแบ่งอาคารออกเป็น ๒ ส่วน กล่าวคือ

     ส่วนหน้าฐานของอาคารทุกด้านก่ออิฐสูงขึ้นมาราว ๕๐ เซนติเมตร ผนังก่ออิฐหนาราว ๕๐ เซนติเมตร ฐานดังกล่าวมีความกว้าง ๕.๙๐ เมตร และยาว ๑๕.๙๐ เมตร มีบันไดทางขึ้นทางทิศตะวันออกเพียงด้านเดียว

     ส่วนหลังอยู่ถัดเข้ามาจากส่วนหน้า ฐานของอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดเล็ก คือกว้าง ๒.๗๐ เมตร และยาว ๓.๓๐ เมตร มีประตูทางเข้าทางด้านตะวันออกขนาดกว้าง ๕๒ เซนติเมตร ผนังที่เหลืออยู่สูงราว ๑.๘๕ เมตร ก่ออิฐทึบทั้ง ๔ ด้านในบริเวณนี้มีโยนิทำด้วยหินปูนวางอยู่รวม ๒ ฐาน

     ถัดจากส่วนหลังของอาคารเข้าไปเป็นศาลาที่สร้างขึ้นใหม่ มุงด้วยสังกะสี ภายในศาลานี้มีศิวลึงค์ทำด้วยหินทรายขนาดใหญ่องค์หนึ่งฝังอยู่ในดินโผล่ขึ้นมาเฉพาะส่วนยอดเพียงประมาณ ๕๐ เซนติเมตร ปัจจุบันศิวลึงค์องค์นี้ยังเป็นที่สักการบูชาของประชาชนโดยทั่วไป (ปรีชา นุ่นสุข)