ทักษิณ, มหาวิทยาลัย

         มหาวิทยาลัยทักษิณ เป็นมหาวิทยาลัยที่พัฒนามาจากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ภาคใต้ ตั้งอยู่เลขที่ ๑๔๐ ถนนกาญจนวนิช ตำบลเขารูปช้าง อำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา การมี พ.ร.บ. มหาวิทยาลัยแห่งนี้ได้ผ่านขั้นตอนในการพิจารณาอย่างสมบูรณ์เมื่อวันที่ ๔ กันยายน พ.ศ.๒๕๓๙ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงลงพระปรมาภิไธยเมื่อวันที่ ๒๔ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๓๙ กองประกาศิตพิมพ์ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ ๓๑ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๓๙ และพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยทักษิณมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ ๑ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๓๙ จึงถือวันดังกล่าวเป็นวันสถาปนามหาวิทยาลัย

         มหาวิทยาลัยทักษิณในปัจจุบันมี ๒ วิทยาเขตคือ วิทยาเขตสงขลาและวิทยาเขตพัทลุง แต่ละวิทยาเขตจะมีรองอธิการบดีวิทยาเขตเป็นผู้บริหาร

         มหาวิทยาลัยทักษิณมีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานร่วม ๓๐ ปี เริ่มตั้งเป็นวิทยาลัยวิชาการศึกษาสงขลา ที่ตำบลเขารูปช้าง อำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา เมื่อวันที่ ๑ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๑๑ และเปิดรับนิสิตเข้าเรียนรุ่นแรกเมื่อวันที่ ๓ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๑๒ หลักสูตรที่เปิดสอนเป็นหลักสูตรการศึกษาบัณฑิต ให้วุฒิ กศ.บ. วิชาเอกที่เปิดสอน เช่น ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ฟิสิกส์ คณิตศาสตร์ ชีววิทยา และเคมี เป็นต้น บัณฑิตที่สำเร็จการศึกษาออกไปประกอบอาชีพครูทั้งในระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษาและอุดมศึกษา ต่อมานิสิตและคณาจารย์ของวิทยาลัยวิชาการศึกษาซึ่งมีวิทยาเขตกลางอยู่ที่วิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตรได้เรียกร้องให้ยกฐานะวิทยาลัยวิชาการศึกษาเป็นมหาวิทยาลัยรัฐบาลยกฐานะให้วิทยาลัยวิชาการศึกษาเป็น “มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ” เมื่อวันที่ ๒๙ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๑๗ ชื่อของมหาวิทยาลัยเป็นชื่อพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีความหมายว่า “มหาวิทยาลัยที่เป็นศรีสง่าแก่มหานคร” ด้วยเหตุนี้วิทยาลัยวิชาการศึกษาสงขลา จึงได้รับการยกฐานเป็นมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา ได้ดำเนินการด้านต่าง ๆ ตามนโยบายหลัก ๔ ประการ คือ ผลิตบัณฑิต บริการวิชาการแก่สังคม การวิจัย และทะนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรม การผลิตบัณฑิตได้มีการพัฒนาให้มีคุณภาพมาตามลำดับ ในปีการศึกษา ๒๕๒๓ ได้เปิดสอนระดับบัณฑิตศึกษา ปริญญาโท วิชาเอกการอุดมศึกษา และปีการศึกษา ๒๕๒๕ เปิดสอนปริญญาโทบริหารการศึกษา และในปีต่อ ๆ มาก็ได้เปิดปริญญาโท หลักสูตร กศ.ม. วิชาเอกอื่น ๆ เช่น ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และคณิตศาสตร์ เป็นต้น ในปีการศึกษา ๒๕๒๘ เปิดสอนสอนหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.) วิชาเอกไทยคดีศึกษา ในปี พ.ศ.๒๕๓๓ เปิดสอนปริญญาโทภาคพิเศษ สอนเฉพาะวันเสาร์และอาทิตย์ วิชาเอกที่เปิดคือวิชาที่เปิดสอนในภาคปกติยกเว้นวิชาเอกการอุดมศึกษา นอกจากนี้มหาวิทยาลัยยังเปิดสอนปริญญาตรีภาคสมทบ สอนตั้งแต่เวลา ๑๗.๐๐-๒๐.๓๐ นาฬิกา เริ่มสอนมาตั้งแต่เป็นวิทยาลัยวิชาการศึกษาสงขลาจนกระทั่งปัจจุบัน วิชาเอกที่เปิดสอนปริญญาตรีภาคสมทบเหมือนกับปริญญาตรีภาคปกติ แต่ต่อมาจำนวนผู้สมัครเข้าเรียนน้อยลง บางวิชาเอกจึงหยุดรับนิสิต ในปี พ.ศ.๒๕๓๕ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา เปลี่ยนชื่อเป็นมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ภาคใต้ เพราะมหาวิทยาลัยได้ดำเนินการขยายเขตพื้นที่ดำเนินงานไปที่จังหวัดพัทลุงด้วย ทั้งนี้ได้รับอนุมัติจากการประชุมสภามหาวิทยาลัยเมื่อวันที่ ๒๐ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๓๕ พื้นที่ใหม่ของมหาวิทยาลัย ที่จังหวัดพัทลุง ตั้งอยู่ที่ตำบลพนางตุง อำเภอควนขนุน มีเนื้อที่ ๑,๕๐๐ ไร่ และที่ตำบลบ้านพร้าว อำเภอป่าพะยอม อีก ๓,๕๐๐ ไร่ การใช้ประโยชน์ที่ตำบลพนางตุงจะไม่มีคณะวิชามีเฉพาะหน่วยงานที่ปฏิบัติการเกี่ยวกับวิชาการ คือ สถาบันวิจัยและพัฒนา สำนักส่งเสริมและการศึกษาต่อเนื่อง อุทยานวิทยาศาสตร์ และสถานีปฏิบัติการและฝึกงานนิสิต ส่วนที่ตำบลบ้านพร้าวจะมีหน่วยงานและคณะวิชาต่าง ๆ คือ สำนักงานอธิการบดี สำนักงานวิทยาเขตพัทลุง คณะวิทยาศาสตร์ คณะเศรษฐศาสตร์และบริหารธุรกิจ คณะเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาการสุขภาพและการกีฬา คณะวิศวกรรมศาสตร์ สำนักคอมพิวเตอร์และสำนักหอสมุด (สาขา) เป็นต้น

         ผู้บริหารหลักของมหาวิทยาลัยตั้งแต่เริ่มเปิดวิทยาลัยวิชาการศึกษาสงขลา จนถึงช่วงที่เป็นมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา มีดังนี้

         ๑. ศาสตราจารย์ ดร. สมพร บัวทอง

         วิทยาลัยวิชาการศึกษา สงขลา

         มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา

         ๒. อาจารย์ปรีชา สังขโรทัย

         มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา

         ๓. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ประหยัด หาสิตพันธุ์

         มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา

         ๔. ศาสตราจารย์ ดร.เสริมศักดิ์ วิศาลาภรณ์

         มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา

         ๕. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.บันลือ ถิ่นพังงา

         มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา

         มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ภาคใต้

         ๖. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ไพโรจน์ อินทรศิริสวัสดิ์  

         มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ภาคใต้

         (และเมื่อเป็นมหาวิทยาลัยทักษิณ)

         ในส่วนของสถาบันทักษิณคดีศึกษา

         ๑. ศาสตราจารย์สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์

         ผู้อำนวยการสถาบันทักษิณคดีศึกษา

         เริ่มตั้งแต่เปิดดำเนินการ ถึง พ..๒๕๓๘

         ๒. รองศาสตราจารย์ไพบูลย์ ดวงจันทร์  

         ผู้อำนวยการสถาบันทักษิณคดีศึกษา

         ..๒๕๓๘-๒๕๓๙

         ๓. นายปก แก้วกาญจน์

         ซึ่งช่วงดังกล่าวนี้สถาบันแห่งนี้ขึ้นตรงต่อมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (ประสานมิตร) มีฐานะเทียบเท่าคณะของมหาวิทยาลัยดังกล่าว

         มหาวิทยาลัยทักษิณปัจจุบันกำลังพัฒนาในด้านต่าง ๆ อย่างรีบเร่ง ทั้งนี้เพราะก่อนจะแยกตัวเป็นเอกเทศนั้นได้รับงบประมาณน้อยเนื่องจากสังกัดเดิมมีถึง ๘ วิทยาเขต แต่ตาม พ.ร.บ. มีเพียงมหาวิทยาลัยเดียว เมื่อเป็นเอกเทศงบประมาณที่ได้รับได้เพิ่มขึ้นทั้งส่วนของวิทยาเขตสงขลาและวิทยาเขตพัทลุง ในส่วนของสถาบันทักษิณคดีนั้นนอกจากจะได้รับงบประมาณแผ่นดินแล้ว ผู้อำนวยการสถาบันทักษิณคดีศึกษา ได้ดำเนินการให้หน่วยงานราชการ เอกชน เห็นความสำคัญของการสร้างชาติด้วยวัฒนธรรม ดังนั้นสถาบันทักษิณคดีศึกษาจึงได้รับงบประมาณพิเศษและเงินรายได้ประเภทบริจาคมาพัฒนาด้านต่าง ๆ ของสถาบันฯ ได้อย่างคล่องตัว ในที่สุดชาวใต้และชาวไทยจึงได้สถาบันทักษิณ คดีศึกษาที่งามสง่า

         คณะและหน่วยงานต่าง ๆ ตามโครงสร้างของมหาวิทยาลัยทักษิณที่เปิดดำเนินการในปี พ.ศ. ๒๕๔๐ มีดังนี้

         ๑. คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์

         ๒. คณะวิทยาศาสตร์

         ๓. คณะศึกษาศาสตร์

         ๔. สถาบันทักษิณคดีศึกษา

         ๕. สำนักหอสมุด

         คณะและหน่วยงานที่จะดำเนินการต่อไปในช่วง ๑๕ ปีต่อไปจะเปิดดำเนินการที่วิทยาเขตพัทลุง ตำบลพนางตุง อำเภอควนขนุนและตำบลบ้านพร้าว อำเภอป่าพะยอม จังหวัดพัทลุง คณะและหน่วยงานที่จะมีในวิทยาเขตดังกล่าวนี้ ได้แก่

         ๑. คณะเศรษฐศาสตร์และบริหารธุรกิจ

         ๒. คณะเทคโนโลยีการเกษตร

         ๓. คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ

         ๔. คณะเทคโนโลยีการจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม

         ๕. คณะวิทยาการสุขภาพและการกีฬา

         ๖. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์

         ๗. คณะวิศวกรรมศาสตร์

         ๘. สถาบันวิจัยและพัฒนา

         ๙. สำนักส่งเสริมและการศึกษาต่อเนื่อง

         ในอนาคตมหาวิทยาลัยทักษิณมีโครงการที่จะเพิ่มหน่วยงานเพื่อให้เกิดการพัฒนาทางวิชาการตามความเหมาะสมให้มากขึ้นตามลำดับ หน่วยงานของมหาวิทยาลัยในอดีตที่ทำหน้าที่ได้โดดเด่นเป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดีทั้งในระดับประเทศและระดับสากล คือสถาบันทักษิณคดีศึกษา หน่วยงานนี้เริ่มต้นจากการเป็นศูนย์ด้านภาษาและวัฒนธรรมตั้งอยู่ที่ตำบลเขารูปช้าง อำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา ต่อมาได้พัฒนามาเป็นสถาบันทักษิณคดีศึกษา และย้ายไปอยู่ที่ตำบลเกาะยอ อำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา โดยมีศาสตราจารย์สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์ เป็นหลักในการดำเนินงาน สถาบันทักษิณคดีศึกษาเป็นแหล่งของข้อมูลด้านวัฒนธรรมภาคใต้หลายประเภท นักท่องเที่ยวทั้งในและนอกประเทศ มาเที่ยวชมและศึกษาหาความรู้จากสถาบันแห่งนี้ปีละเป็นจำนวนมาก บทบาทที่สำคัญของสถาบันอีกอย่างหนึ่งคือการส่งเสริมให้ชุมชนเกิดการอนุรักษ์วัฒนธรรมมากขึ้น

         ปรัชญาของมหาวิทยาลัยทักษิณมีว่า “ปัญญา จริยธรรม นำการพัฒนา” ตราสัญลักษณ์ส่วนบนเป็นมงกุฎกาญจนาภิเษก (ครบรอบ ๕๐ ปีครองราชย์ ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ) หมายถึงเกิดในปีกาญจนาภิเษก ส่วนล่างเป็นหนังสือวางตั้งพิงกัน ๓ เล่ม หมายถึงปัญญา จริยธรรม และการพัฒนา มีตัวหนังสือโค้งรอบหนังสือ ๓ เล่ม จรดฐานมงกุฎว่า “มหาวิทยาลัยทักษิณ THAKSIN UNIVERSITY” สีประจำมหาวิทยาลัยคือ สีเทา ฟ้า สีเทาเป็นสีสมอง หมายถึงความคิด สีฟ้าเป็นสีของทะเลและท้องฟ้า หมายถึงความกว้างไกล สีเทาฟ้าจึงมีความหมายว่า ความคิดที่กว้างไกลหรือการ คิดอย่างกว้างไกล ดอกไม้สัญลักษณ์ของมหาวิทยาลัยคือ ดอกปาริชาต หรือภาษาพื้นเมืองเรียก ดอกทองหลาง สัญลักษณ์ดอกปาริชาตใช้มาตั้งแต่เป็นวิทยาลัยวิชาการศึกษา ดอกปาริชาตมีสีแสดหรือส้มอมแดง มีความงดงามเด่นเป็นศรีสง่า หมายถึงความรุ่งโรจน์ของสถาบันแห่งนี้ อีกทั้งต้นไม้ชนิดนี้เป็นต้นไม้ที่ปรากฏชื่อในวรรณคดีไทยว่าเป็นต้นไม้สวรรค์ จึงถือว่าเป็นสัญลักษณ์ที่เป็นสิริมงคลต่อมหาวิทยาลัยอย่างหนึ่ง (สืบพงศ์ ธรรมชาติ) 

 

ชื่อคำ : ทักษิณ, มหาวิทยาลัย
หมวดหมู่หลัก : เศรษฐกิจ และวิทยาการ
หมวดหมู่ย่อย : ศึกษาศาสตร์ จิตวิทยา
ชื่อผู้แต่ง : สืบพงศ์ ธรรมชาติ
เล่มที่ : ๗
หน้าที่ : ๓๖๔๐