เณรพอน

       เณรพอน เป็นชื่อตัวตลกของหนังตะลุง นิยมกันในกลุ่มหนังตะลุงฝั่งตะวันตก เช่น ภูเก็ต พังงา ระนอง เป็นตัวสำคัญซึ่งแต่ละคณะจะขาดเสียไม่ได้ ถือเป็นตัวศักดิ์สิทธิ์ประจำโรง มักออกคู่กับสีแก้ว

       ประวัติความเป็นมา เชื่อกันว่าเดิมทีเป็นคนที่เกิดขึ้นจากไสยเวท มีพระฤๅษีใช้เวทมนตร์ชุบขึ้นจากแก่นไม้จันทน์ เกิดและเติบโตจากวัดจึงเรียกว่าเณรพอน (พร) และมีอิทธิฤทธิ์พิเศษเหนือคนสามัญ คงกระพันชาตรี สามารถล่องหนหายตัวได้ ต่อมานายหนังพร้อมชาวภูเก็ตไปได้รูปหนังเณรพอนมาจากแดนไกล จากนั้นทำให้คณะหนังตะลุงของนายพร้อมมีชื่อเสียงโด่งดังผิดปกติ หนังตะลุงคณะอื่น ๆ ในตระกูลหนังพร้อมและหนังสว่างพากันแกะรูปเณรพอนขึ้นใช้กันอย่างแพร่หลายและนิยมกันทั่วไปทางฝั่ง ตะวันตก

       รูปร่างลักษณะ ร่างสูงใหญ่ ล่ำสัน จมูกยื่นยาวคล้ายรูป “อ้ายพูน” (ดู พูน) ของหนังตะลุงฝั่งตะวันออก ผิวดำ ส่วนหัวค่อนข้างเล็ก

       การแต่งกาย สวมกางเกงขายาวทรงหลวม ๆ เคียนพุงด้วยผ้าขาวม้า ไม่สวมเสื้อ ทรงผมสั้นเกรียนเอนเรียบไปข้างหน้า

       นิสัย เป็นคนจริงจัง พูดน้อย พูดจาไม่สับปลับแต่ติดตลก รักสนุก จึงมักเล่นตลกอยู่กับบรรดาเด็กเล็ก ๆ ชอบเอามือเลียนท่าไก่ตีปีกและเลียนเสียงไก่ขัน พูดจาไม่เก่ง จึงไม่ชอบโต้คารมกับใคร เพราะมักสู้เขาไม่ได้ แต่ครั้นเห็นผู้หญิงแต่งตัวแปลก ๆ มักค่อนแคะล้อเลียน แต่ไม่มีนิสัยในทางเจ้าชู้ เมื่อโกรธมักสู้จริง แต่ชอบการต่อสู้ด้วยเมือเปล่า ชก ต่อย ศอก ไม่ชอบการใช้อาวุธ ชอบยุแหย่ให้เพื่อน ๆ ทะเลาะกัน

       ลีลาการพูด พูดเสียงเหมือนเด็ก ไม่ชัดถ้อยชัดคำ คล้ายกับเด็กเพิ่งหัดพูด

       ความเชื่อ หนังตะลุงฝั่งตะวันตกเชื่อกันว่าเณรพอนเป็นรูปศักดิ์สิทธิ์ มีวิญญาณสิงสู่อยู่ ถ้าเด็กหรือผู้หญิงล่วงละเมิด เช่น เหยียบหรือข้ามรูปอาจให้โทษถึงตายได้ ทุกครั้งที่แสดงต้องนำเอารูปเณรพอนมาปักไว้ใกล้ ๆ จอ และต้องทำพิธีเซ่นสรวงด้วยข้าว ปลามีหัวมีหาง เชิญให้วิญญาณมากิน เรียกว่า “ถวายรูป”ถึงแม้ว่านายหนังจะเลิกใช้เณรพอนออกแสดงก็จะต้องมีรูปนี้ไว้ประจำโรง ถ้าไม่มีจะเป็นอัปมงคลและเกิดโทษนานาประการ (สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์)