กรงแม่พะ, นก

          นกกรงแม่พะ นกปรอดแม่พะ นกปรอดแม่ทะ นกกรงแม่ทะ นกปวดช้าง ก็เรียก ชื่อสามัญ Straw-head Bulbul ชื่อวิทยาศาสตร์ Pycnonotus Zeylanicus

          เป็นนกปรอดที่มีขนาดใหญ่ไล่เลี่ยกับนกเขาใหญ่ หัวสีเหลือง ตรงตามีเส้นสีดำพาดผ่าน มีเคราสีดำ ปีกและหางมีสีเหลืองอ่อนแกมเขียว ส่วนท้องและหลังมีสีน้ำตาลอ่อนแกมเหลือง นกที่อายุน้อยหัวจะมีสีออกน้ำตาลอ่อน ไม่สดใส นกกรงแม่พะร้องเสียงดัง มีหลายท่วงทำนอง เวลาอยู่ในป่าจะร้องประสานเสียงกัน นกที่นำมาเลี้ยงจะเปลี่ยนท่วงทำนองเป็นหลายจังหวะสลับกันไป คนฟังจะได้ยินไปต่าง ๆ กัน เช่น “คดห่อให้พ่อเขาเขียว” “คดห่อให้พ่อคอหัก” “ต้อยตี ต้อยตีเกียว” เป็นต้น

          นกกรงแม่พะ ชอบอาศัยอยู่ในป่าเบญจพรรณ ชอบอาศัยตามริมแม่น้ำที่มีน้ำไหล มีนิสัยชอบลงเล่นน้ำ

          ชาวบ้านในภาคใต้มักนิยมเลี้ยงนกกรงแม่พะไว้ฟังเสียง โดยนิยมหาลูกนกมาเลี้ยงตั้งแต่เล็ก กรงที่ใส่ต้องมีขนาดใหญ่ให้นกบินออกกำลังได้ มีคอนให้จับ และมีที่ใส่น้ำสะอาดให้นกกินและอาบ ซึ่งจะต้องเปลี่ยนน้ำให้ทุก ๆ วัน โดยให้อาหาร คือ กล้วยน้ำว้า กล้วยไข่ แตงกวา รวมทั้งตั๊กแตน หนอน และอาหารเสริม

          นกกรงแม่พะในภาคใต้ปัจจุบันเริ่มหาได้ยาก เนื่องจากป่าที่อาศัยถูกทำลายและถูกชาวบ้านจับขาย เนื่องจากมีราคาแพง และไม่ปรากฏว่ามีการเพาะเลี้ยงขยายพันธุ์ได้