จากลา 

          จากลา จากกล้า ซาแม สาแม (ภาษมลายูท้องถิ่น) ก็ว่า เป็นเครื่องใช้สำหรับคลุมกันฝน ทำด้วยใบจากแก่ ๆ โดยใช้ตอกคล้าเย็บและใช้ไม้ตรึงค้ำยันเป็นโครง ลักษณะคล้ายเรือครึ่งท่อนที่วางคว่ำ เมื่อใช้คลุมก็ให้ส่วนเล็กซึ่งเป็นปลายใบจากคือส่วนที่มีลักษณะคล้ายหัวเรืออยู่ด้านบนแล้ววางคว่ำครอบศีรษะและคลุมแนบด้านหลังของผู้ใช้ สำหรับความกว้าง-ยาวนั้นขึ้นอยู่กับขนาดของผู้ที่จะใช้ หากเป็นคนตัวเล็กก็ใช้ใบจากขนาดสั้นเย็บให้แคบ แต่ถ้าเป็นคนสูงใหญ่ก็ต้องใช้ใบจากขนาดยาวเย็บให้กว้าง ก็จะได้จากลาที่เหมาะกับผู้ใช้ ตามปรกติจะต้องใช้คลุมศีรษะแล้วลาดคลุมหลังลงไปจนกระทั่ง ถึงบริเวณขาพับ และความกว้างจะต้องให้คลุมไหล่และแขนได้มิด 

วิธีทำ ใช้ใบจากซ้อนให้เหลื่อมกันเหมือนการเย็บกระแชง (ดู กระแชง) เพื่อกันไม่ให้รั่ว แล้วใช้ตอกคล้าหรือเชือกอื่นเย็บเป็นแถบ ๆ ตามความเหมาะสม โดยให้ใบจากหันไปทางเดียวกัน เมื่อเย็บได้ตามขนาดที่ต้องการแล้วก็จะได้จากลาที่มีลักษณะเรียวไปทางปลายและแผ่กว้างไปทางโคน แล้วใช้ไม้ไผ่ดามที่ขอบจากลาทั้ง ๒ ข้าง และผูกเป็นขอบแล้วใช้ไม้บากให้เป็นรูปหูช้างผูกติดกับขอบ โดยให้ค่อนไปทางปลายเล็กน้อย สำหรับใส่ไม้ค้ำยันเพื่อให้กางตามที่ต้องการ และถ้าต้องการใช้ให้ทนทานจะต้องนำใบจากไปแช่น้ำโคลนประมาณ ๒ สัปดาห์ ก่อนที่จะนำใบจากมาเย็บ 

วิธีใช้ ใช้จากลาที่กางออกแล้ว และมีไม้ตรึงค้ำยันอยู่นั้นวางติดกับศีรษะ แล้วปล่อยให้วางคลุมไปทางด้านหลังของร่างกายโดยที่ไม่จำเป็นต้องใช้มือจับเลยก็ได้ แต่ถ้าต้องการใช้กันฝนเพียงประเดี๋ยวเดียว ก็อาจไม่ต้องใช้ไม้ค้ำยัน คือใช้มือจับขอบทั้งสองข้างของจากลาคลุมศีรษะและลำตัวก็ได้ การคลุมแบบนี้เหมาะในโอกาสที่ลมพัดแรง เพราะลมไม่อาจพัดจากลาให้หลุดลอยไปจากการคลุมของผู้ใช้ได้ จากลานี้ถ้าต้องการเก็บก็ปลดไม้ค้ำยันแล้วม้วนเก็บไว้ (นเรศ ศรีรัตน์)